कोलकाताको हावड़ा पुल (Howrah Bridge) भारतको पश्चिम बंगालमा स्थित एक ऐतिहासिक र प्रसिद्ध पुल हो। यसलाई “रवीन्द्र सेतु“ पनि भनिन्छ, प्रसिद्ध कवि रवीन्द्रनाथ टैगोरको नाममा। यो हावड़ा र कोलकातालाई जोड्ने गंगा नदी (हुगली नदी) माथि बनेको छ।

हावड़ा पुलको मुख्य विशेषताहरूः
निर्माणकालः यस पुलको निर्माण सन् १९३६  मा सुरु भई सन् १९४३ मा पूरा भयो।  यो द्वितीय विश्वयुद्धको समयमा बनाइएको थियो।
डिजाइनः यो एक क्यान्टिलिवर पुल हो।
यसको सम्पूर्ण संरचना बिना पिल्लरको नदीमाथि झुण्ड्याइएको छ, जसले यसलाई विश्वका अनौठा इन्जिनियरिङ चमत्कारमध्ये एक बनाउँछ।
लम्बाइ र चौडाइः कुल लम्बाइः ७०५  मिटर (२,३१३ फिट)
चौडाइः ७१ फिट
यसको मुख्य स्पान द्धछठ मिटर छ, जुन यो प्रकारको पुलका लागि अत्यन्तै ठूलो मानिन्छ।
वहन क्षमताः यो पुल हरेक दिन झण्डै १० लाख पैदल यात्री र झण्डै १ लाख गाडीहरूले प्रयोग गर्छन्। यो विश्वकै सबैभन्दा व्यस्त पुलमध्ये एक हो।
निर्माण सामग्रीः यसलाई पूर्ण रूपमा स्टिल बाट बनाइएको छ। यसको निर्माणका लागि ब्रिटिश कम्पनी Braithwaite, Burn & Jessop Construction Co.ले काम गरेको थियो।
ऐतिहासिक महत्वः हावड़ा पुल न केवल इन्जिनियरिङ चमत्कार हो, तर यो कोलकाताको सांस्कृतिक र ऐतिहासिक प्रतीक पनि हो।
यो पुल धेरै हिन्दी र बंगाली फिल्महरूमा देखाइएको छ।
अद्वितीयताः यो पुल कुनै बलको सहाराबिना (जस्तो कि नदीभित्र स्तम्भहरू) निर्माण गरिएको छ, जसले यसको सौन्दर्य र महत्त्व बढाएको छ।
रोचक तथ्यः यस पुललाई रातको समयमा विशेष प्रकाशले सजाइएको हुन्छ, जसले यसको सुन्दरतामा थप आकर्षण ल्याउँछ। पुलको नाम परिवर्तन गरी “रवीन्द्र सेतु“ राखिएको भए पनि, मानिसहरूले यसलाई अझै “हावड़ा पुल“ भनेर चिन्ने गर्दछन्।
अवलोकनका लागिः
यदि कोलकातामा जानु भयो भने, हावड़ा पुलबाट हुगली नदीको मनोरम दृश्य अवश्य हेर्नुहोस्। यो कोलकाताको धरोहरको प्रतिक हो।