काठमाडौं : अहिले मुलुक दशैं मय भइसकेको छ । हिजो (आइतबार) घटस्थापना मनाइएको छ भने नौ दिन नौ देवीको पूजा र आराधाना पनि शुरु भइसकेको । त्यसो त दशैं भन्नासाथ दूर्गापूजाको कल्पना गर्ने हाम्रो दिमागमा आइहाल्छ । दशैंका नौ दिनभरी विभिन्न देवीहरुको पूजा आराधना गरिन्छ ।
दशैंको पनि एउटा छुट्टै महत्व र रमाइलो पक्ष छ । दशैंको सुरुवात घटस्थापनाबाट नै दशैं शुरु भइसकेको छ । यसदिन घर–घरमा जमरा राख्ने, देवीहरुको पूजापाठ गर्ने गरिन्छ ।
नवदूर्गाको पूजाको आफ्नै विधि–विधानहरु छन् । हरेक देवीका रुपको आफ्नै एउटा महत्व रहेको छ । देवीको नौ रुप र नवग्रहहरुको महत्वपूर्ण सम्बन्ध पनि रहेको हुन्छ ।
देवीका रुपहरु
शैलापुत्री – यी देवी देवीका नौ रुपहरु मध्येकी प्रथम रुप हुन् । देवी शैलपुत्रीलाई चन्द्रमाको प्रतीक मानेर पूजा आराधना गरिन्छ । शैलपुत्रीको पूजा गर्दा चन्द्रमासँग सम्बन्धित दोष समाप्त हुने विश्वास छ ।
ब्रह्मचारिणी – देवी ब्रह्मचारिणीले मंगल ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । ब्रह्मचारिणीको पूजाले मंगल ग्रहको नराम्रो प्रभाव कम हुने विश्वास छ ।
चन्द्रघण्टा – देवी चन्द्रघण्टाले शुक्र ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यी देवीको पुजाले शुक्र ग्रहको प्रभाव कम हुन्छ भन्ने विश्वास छ ।
कुष्मान्डा – देवी कुष्माण्डाले सूर्यको मार्गदर्शन गर्छिन्, त्यसैले यिनको पूजाले सूर्यको कुप्रभावबाट बचाउँछ ।
स्कन्दमाता – देवी स्कन्दमाताले बुध ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यो देवीको पूजाले बुध ग्रहको नराम्रो प्रभाव कम हुन्छ ।
कात्यायनी – देवी कात्यायनीले बृहस्पति ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यी देवीको पूजा गर्नाले बृहस्पतिको नराम्रो प्रभाव कम हुन्छ ।
कालरात्रि – देवी कालरात्रिले शनि ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यी देवीको पूजाले शनिको नराम्रो प्रभाव कम हुन्छ ।
महागौरी – देवी महागौरीले राहु ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यी देवीको पूजा गर्नाले राहुको नराम्रो प्रभाव कम हुने विश्वास छ ।
सिद्धिदात्री – देवी सिद्धिदात्रीले केतु ग्रहलाई नियन्त्रण गर्छिन् । यी देवीको पूजा गर्दा केतुको नराम्रो प्रभावलाई कम गर्न मद्दा पुग्दछ ।
