बिर्तामोड । झापाको अर्जुनधारा नगरपालिका १ साँगुटार मन्दिर परिसरमा अनौठो अति सुगन्धित फूल फूलेको छ ।
क्याननबल नामक रूखमा झुप्पा झुप्पा भएर फुलेको फूलले साँघुटार पुग्ने हरूको ध्यान खिच्ने गरेको छ । फूलबाट फैलिने गरेको सुगन्धले मन र विचारलाई शुद्ध बनाउने हुँदा खास गरेर धार्मिक स्थलहरूमा यो रूख रोप्ने परम्परा रहेको शङ्कराचार्य पीठका मठाधीश लक्ष्मीप्रसाद खतिवडाले बताए ।
खतिवडाले भने ‘यो फूलको बिरुवा दक्षिण भारत बाट ल्याएर रोपिएको हो । यो फूल नेपालका दुर्लभ प्रजातिमा पर्दछ । भारतमा भने विषेश हिन्दु र बौद्ध धार्मिक तीर्थस्थलहरूमा देख्न सकिन्छ ।’
साधुटारमा विशाल ठुलो रूख रहेको छ । तलदेखि माथि सम्म फूलै फूल छ । मध्य र दक्षिण अमेरिकाको उष्णकटिबन्ध वनहरूमा यो क्याननबल धेरै पाइन्छ ।
लेसिथिडासी परिवारको एक पतनकारी रूख हो, जसमा ब्राजिल नट (बर्थोलेटिया एक्सेलसा) पनि हुन्छ। यो मध्य र दक्षिण अमेरिकाको वर्षावनको मूल निवासी हो। अन्य धेरै ठाउँमा यसको खेती गरिन्छ।
विश्वभरका अन्य धेरै उष्णकटिबन्ध क्षेत्रहरूमा यसको खेती गरिन्छ । धेरै भागहरू को लागी सम्भावित औषधीय उपयोगहरू छन्, र रूख को दक्षिण र दक्षिण पूर्व एशिया मा सांस्कृतिक र धार्मिक महत्व छ । श्रीलङ्का र भारतमा, क्याननबल रूख ब्रिटिसहरुले भित्र्याएका थिए ।
३५ मिटर उचाई र ६ फिट सम्म गोलाई हुने एउटा रुखले दिनमा एक हजारभन्दा बढी फूलहरू धारण गर्न सक्छ । फूलहरू कडा सुगन्धित हुन्छन्, र विशेष गरी रातमा सुगन्धित हुन्छन् । यि फूलहरू सामान्यतया चम्किलो रङका हुन्छन् । कतैकतै गुलाबी र रातो रङ्गहरू देखि पहेँलो सम्म हुनेगरेको श्रोतमा उल्लेख छ ।
