युवा, समाज र जेसीज तीनवटा शब्द हुन्, जो एकअर्कासँग गहिरो रूपमा जोडिएका छन्। समाजको भविष्य युवाको काधमा रहेको हुन्छ, र उनीहरूको क्षमताको सही प्रयोग गर्न आवश्यक संस्थाहरू मध्येको एक हो जेसीज ।
समाजको निर्माणमा युवाको भूमिका अमूल्य छ । युवा शक्ति कुनै पनि राष्ट्रको मेरुदण्ड हो। उनीहरूमा ऊर्जा, जोश र परिवर्तनको ज्वारभाटा हुन्छ। यही कारणले गर्दा कुनै पनि देशले आफ्नो भविष्य सुनिश्चित गर्न युवा पुस्तालाई जिम्मेवार, सशक्त र सक्षम बनाउनु अत्यन्त आवश्यक छ।
युवा र समाज
समाज भनेको विभिन्न समुदायहरूको समुच्चय हो, जहाँ मानवीय सम्बन्ध, परम्परा, संस्कृति र सभ्यता साझा गरिन्छ। समाजलाई परिवर्तनशील बनाउने र सकारात्मक दिशामा अघि बढाउने प्रमुख शक्ति भनेकै युवा हुन्। उनीहरूले शिक्षा, प्रविधि, सामाजिक न्याय र राजनीतिक सुधारका क्षेत्रमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। तर, समाजमा केही चुनौती पनि छन् जस्तै बेरोजगारी, नशा, हिंसा र प्रविधिको दुरुपयोग, जसले युवालाई विकृत बाटोतिर लैजान सक्छ। त्यसैले युवाले आफ्नो ऊर्जा सही ठाउँमा प्रयोग गरेर समाजको विकासमा योगदान गर्नुपर्छ।
जेसीज (Junior Chamber International)
युवालाई नेतृत्व विकास, सामुदायिक सेवा र व्यक्तिगत प्रगतिका लागि प्रेरित गर्ने एउटा अन्तर्राष्ट्रिय संस्था हो जेसीज। सन् १९१५ मा स्थापना भएको यो संस्थाले १८ देखि ४० वर्ष उमेर समूहका युवालाई विभिन्न प्रकारका सीप र नेतृत्व क्षमताको विकासमा सहयोग पु¥याउँछ। नेपालमा पनि जेसीजले थुप्रै सामाजिक, शैक्षिक र आर्थिक परियोजनामार्फत समाजमा सकारात्मक प्रभाव पार्दै आएको छ।
जेसीजको मुख्य उद्देश्य
नेतृत्व विकासः युवालाई नेतृत्व गर्ने कला र सीप सिकाउने ।
सामुदायिक सेवाः समाजमा रहेका समस्या समाधानमा सक्रिय भागीदारी।
व्यक्तिगत विकासः व्यक्तित्व निर्माण, आत्मविश्वास र प्रभावकारी संचारको विकास।
वैश्विक सञ्जालः विश्वभरका युवासँग जोडिन र अन्तर्राष्ट्रिय अनुभव साटासाट गर्न सहयोग।
युवा र जेसीजको सम्बन्ध
जेसीजले युवालाई सकारात्मक सोच, जिम्मेवार नागरिक बन्न र समाजसेवाको महत्व बुझाउन मद्दत गर्दछ । युवा पुस्तालाई नेतृत्वदायी भूमिकामा अघि बढाउन र उनीहरूको ऊर्जा समाजको सुधारमा लगाउन जेसीज प्रभावकारी मञ्च हो। यहाँ विभिन्न तालिम, गोष्ठी, सम्मेलन र परियोजनामार्फत युवाहरूलाई सशक्त पारिन्छ ।
युवा, समाज र जेसीज एकअर्काका परिपूरक हुन् । समाजलाई परिवर्तन र विकासतर्फ डोर्याउन युवाको ऊर्जा र नेतृत्व क्षमताको सही प्रयोग आवश्यक छ। जेसीजजस्ता संस्थाले यस कार्यमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । यदि युवाले आफ्नो जिम्मेवारी बुझेर अघि बढे, समाज मात्र होइन, सिंगो राष्ट्रको उन्नति सम्भव छ ।
जेसीज अभियानको प्रभावः विगत र वर्तमान
जेसीज (व्गलष्यच ऋजबmदभच क्ष्लतभचलबतष्यलब)ि, जसलाई संक्षेपमा व्ऋक्ष् भनिन्छ, एक अन्तर्राष्ट्रिय गैरनाफामूलक संस्था हो, जसले युवालाई नेतृत्व विकास, समाजसेवा र व्यक्तिगत प्रगतिको अवसर प्रदान गर्छ। सन् १९१५ मा अमेरिका, सेन्ट लुइसमा स्थापना भएको यस अभियानले विश्वभरि १०० भन्दा बढी देशहरूमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गरिसकेको छ। नेपालमा पनि जेसीज अभियानको स्थापना सन् १९६४ मा भएको हो, र यसले नेपाली समाजमा उल्लेखनीय योगदान गर्दै आएको छ।
१. विगतमा जेसीज अभियानको प्रभाव
जेसीजले आफ्नो प्रारम्भिक चरणमा समाजमा स्थायी परिवर्तन ल्याउने उद्देश्यले थुप्रै सामाजिक र आर्थिक परियोजनाहरू अगाडि सारेको छ। विगतका दिनहरूमा यस अभियानले नेतृत्व विकासका साथसाथै समाजमा थुप्रै सकारात्मक योगदान गरेको छ।
नेतृत्व उत्पादनः
विगतमा जेसीज अभियानले युवालाई नेतृत्वदायी भूमिकामा लैजाने मञ्च प्रदान ग¥यो। नेपालमा थुप्रै सफल व्यवसायी, राजनीतिज्ञ र सामुदायिक नेताहरूले आफ्नो नेतृत्व क्षमताको पहिलो प्रशिक्षण जेसीजबाट लिएका छन्।
सामाजिक परिवर्तनः
विभिन्न स्वास्थ्य अभियान, शिक्षा परियोजना, सरसफाइ कार्यक्रम र चेतनामूलक क्रियाकलापमार्फत समाजमा उल्लेखनीय सुधार ल्याइएको छ। विगतमा देशका ग्रामीण क्षेत्रहरूमा विद्यालय निर्माण, पानी व्यवस्थापन, स्वास्थ्य शिविर र महिला सशक्तिकरणका कार्यक्रमले जेसीज अभियानको स्थायी प्रभाव छोडेका छन्।
प्रेरणादायी युवा मञ्चः
जेसीज अभियानले युवाहरूलाई आफ्नो आत्मविश्वास, नेतृत्व र सीप विकास गर्ने मञ्चका रूपमा सेवा ग¥यो।
२. वर्तमानमा जेसीज अभियानको प्रभाव
समय र प्रविधिको परिवर्तनसँगै जेसीज अभियानले आफ्नो कार्यक्षेत्रलाई अझै व्यापक र प्रभावकारी बनाएको छ। अहिलेका दिनहरूमा पनि जेसीजले समाज र युवाका आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्ने नयाँ नयाँ विधि अपनाइरहेको छ।
प्रविधि र नवप्रवर्तन
डिजिटल युगमा जेसीजले प्रविधिको उपयोग गरी युवा नेतृत्वलाई अझ प्रभावकारी बनाइरहेको छ। अनलाइन सेमिनार, वर्कसप र ग्लोबल कन्फरेन्समार्फत अहिलेका युवाहरूलाई संसारभरका सफल व्यक्तिहरूसँग जोड्ने अवसर दिइँदैछ।
स्थानीय समस्याहरूमा ध्यानः
वर्तमानमा जेसीजले शिक्षा, वातावरणीय संरक्षण, जलवायु परिवर्तन, युवा उद्यमशीलता, र लैङ्गिक समानताको मुद्दामा काम गर्दै आएको छ। नेपालमा अहिले पनि जेसीज शाखाहरूले विभिन्न सामुदायिक सेवा कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै छन्, जस्तै— प्राकृतिक प्रकोप पीडितहरूका लागि राहत वितरण, बालबालिकाको शिक्षा सुधार, र वातावरण सरसफाइ अभियान।
व्यवसाय र उद्यमशीलता प्रोत्साहनः
युवा उद्यमशीलता विकासका लागि व्ऋक्ष् ऋचभबतष्खष्तथ ब्धबचम, द्यगकष्लभकक क्पष्िि म्भखभयिऊभलत ध्यचपकजयउ र अन्य विभिन्न कार्यक्रमहरूमार्फत नयाँ व्यवसायको विकास र नवप्रवर्तनलाई प्रोत्साहन दिइँदैछ।
जेसीज अभियानले विगतदेखि वर्तमानसम्म समाजको विकास र युवा सशक्तिकरणमा उल्लेखनीय योगदान पु¥याउँदै आएको छ। विगतमा यसले स्थानीयस्तरमा स्थायी परियोजनाहरूबाट प्रभाव छोड्यो भने अहिले डिजिटल युगमा युवाको नेतृत्व विकास र ग्लोबल नेटवर्किङमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेको छ। जेसीजको यो अभियान भविष्यमा अझ प्रभावकारी भई समाज र राष्ट्रको उन्नतिका लागि महत्वपूर्ण भुमिका खेल्नेछ। सम्पादित । न्युज डेक्स
