सोमबार धार्मिक दृष्टिले भगवान शिवसँग किन विशेष जोडिएका छन् भन्ने कुरामा मुख्यतया चार धार्मिक प्रमाण प्रस्तुत गर्न सकिन्छः

🕉️ १. “सोमनाथ“ भगवान शिवको नाम र चन्द्रसँगको सम्बन्ध
शिवलाई “सोमनाथ” अर्थात् चन्द्रमाको स्वामी पनि भनिन्छ। पुराण अनुसार, चन्द्रदेवलाई शिवले सोमबारमा आशीर्वाद दिनुभएको थियो, जसबाट यो दिन विशेष महत्त्व र पवित्रता पाएको हो ।

🕉️ २. पार्वतीको तपस्या र विवाहको कथा
प्रथम पार्वतीले भगवान शिवलाई पाउनका लागि सोमबारमा कडा व्रत गरेर साधना गरÞ्नुभएको थियो। यही कारणले अविवाहित महिलाहरु आजसम्म सोमबार व्रत राखेर उत्तम पति पाए जस्तै विश्वास गरिएको छ ।

🕉️ ३. समुद्रमन्थन र विषपान
समुद्रमन्थनको समय विष पिएको बेला शिवले तिर्सन र कष्ट सहेर विष ग्रहण गर्नुभयो। यसले उनको उदात्त त्याग र बलिदानलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। सोमबार यस त्याग र ब्रह्मचर्य‑आत्मबलको स्मरण र पूजाको दिन मानिन्छ ।

🕉️ ४. त्रयोदशी (प्रदोष) समय र सोमबार
त्रयोदशीतिथिको प्रदोषकाल—सूर्यास्तबाट १.५ घण्टा अगाडि र पछिको समय—शिव पूजाका लागि अत्यन्त शुभ मानिन्छ। यदि प्रदोष सम्बन्धी त्रयोदशी सोमबार पर्छ भने, त्यो अउसर विशेष पुण्यकारी र शिवप्राप्तिको मार्ग बताइएको छ ।

धार्मिक तात्पर्य
सोमबार र त्रयोदशीको संयोजनले दिनलाई शिवको व्रत र त्याग‑कर्मको प्रतीक दिन बनाउँछ। सोमबारको व्रतले मानसिक शान्ति, ब्रह्मेरुभौतिक शुद्धता, इच्छापूर्ति र ज्ञान प्रवाहको सफा माध्यम प्रदान गर्छ भनेर धर्मशास्त्रमा विश्वास गरिएको छ ।

सर्वसार
चन्द्रदेव–सोमनाथः सोमबार चन्द्रलाई दिने पूजा शिवलाई सिधै सम्बोधित गर्छ।

पार्वती–विवाह कथाः तपस्या र व्रतले राम्रो जीवनसाथी पाइन्छ भन्ने धार्मिक आस्था।

विषपान–समुद्रमन्थनः त्याग र बलिदानको स्मरण, शिवको आदर।

प्रदोष–त्रयोदशीः पूजाको शुभ समय, विशेष फलदायक।

यी सबै प्रमाण र मान्यताबाट स्पष्ट हुन्छ कि सोमबार शिवको “बार” र व्रत हिन्दू धर्मशास्त्रमा धार्मिक आधारयुक्त र पूजनीय रहेको हो।