गत साउन १२ गते राति बौद्ध–बाहुनधारामा भएको खुकुरी प्रहारको घटनाले काठमाडौं उपत्यकामा मौलाउँदै गएको गुण्डा संस्कृति र राजनीतिक संरक्षणप्रति गम्भीर प्रश्न उठाएको छ ।
काभ्रेको रोशी गाउँपालिका–१० का जीतबहादुर मोक्तानमाथि चार जनाको समूहले पेट, ढाड र हातमा अन्धाधुन्ध खुकुरी प्रहार गर्दा उनी गम्भीर घाइते बने । लामो उपचारपछि जीवन जोगाउन सफल भए पनि घटनामा संलग्न आक्रमणकारी लामो समयसम्म प्रहरीको पहुँचबाहिर रहे ।
एक महिनापछि मात्र प्रहरी टोलीले दिल्ली प्रहरीको सहयोगमा आक्रमणमा संलग्न तीन जनालाई पक्राउ गरेर काठमाडौं ल्याएको हो । पक्राउ पर्नेहरुमा सिन्धुपाल्चोकको पाँचपोखरी थाङपाल–१ का लोब्साङ तामाङ, नुवाकोटको शिवपुरी–१ का सुमन (छुमन) ब्लोन तामाङ र कुमार ब्लोन तामाङ रहेका छन् ।
व्यक्तिगत विवाददेखि योजनाबद्ध आक्रमणसम्म
प्रहरी अनुसन्धानअनुसार, लोब्साङका बाबु अशोक र मोक्तानबीच जुवाको खेललाई लिएर झगडा भएको थियो । त्यही दिन मोक्तानले अशोकलाई कुटपिट गरेको घटनापछि छोराले ‘बदला’ लिन योजनाबद्ध रूपमा आक्रमण गरेका हुन् ।
यद्यपि, प्रहरीको आशंका योभन्दा गहिरो छ । व्यक्तिगत झगडामात्र नभई सामाजिक सञ्जालको प्रतिस्पर्धा, महिलालाई लिएर विवाद, र स्थानीय क्षेत्रमा शक्ति प्रदर्शन गर्ने मानसिकताले पनि घटनालाई चर्काएको देखिन्छ ।
राजनीति र गुण्डागर्दीको जालो
आक्रमणका योजनाकार लोब्साङ तामाङ नेपाली कांग्रेस निकट तरुण दलसँग आवद्ध सदस्य हुन् । प्रहरी स्रोतका अनुसार उनी जिल्ला नेतृत्वसँग निकट छन् र पछिल्लो समय बौद्ध–जोरपाटी क्षेत्रमा गुण्डागर्दी गर्दै आएका थिए ।
स्थानीय स्नुकर हाउसदेखि क्याफेसम्म उनले गरेको आक्रामक गतिविधिबारे मौखिक उजुरी प्रहरीकहाँ पुगे पनि ठोस कारबाही भने भएको थिएन । यसले प्रहरी–राजनीतिबीचको साँठगाँठ र गुण्डागर्दीलाई राजनीतिक संरक्षणले ढाकछोप गर्ने प्रवृत्ति अझ प्रष्ट बनाएको छ ।
काठमाडौंमा गुण्डागर्दीको बढ्दो प्रवृत्ति
काठमाडौं उपत्यकामा पछिल्लो समय खुकुरी प्रहार, गोलीकाण्ड, साङ्लो समूहमा लडाइँ, चन्दा असुली र आस्थामा आधारित समूहगत भिडन्त बढिरहेको देखिन्छ । राजधानीलाई सुरक्षित क्षेत्र बनाउनुपर्नेमा उल्टै ‘सडकको शासन’ फैलिन थालेको अवस्थामा नागरिक त्रसित छन् ।
विशेषगरी, युवा पुस्ता बेरोजगारी, नशा र टिकटकजस्ता भर्चुअल प्रतिस्पर्धामा फँसेपछि ‘मर्दानगी’ देखाउने नाममा हिंस्रक गतिविधिमा उत्रिन थालेका छन् । राजनीतिक छाता भेट्टाउनेबित्तिकै उनीहरु सजिलै उम्किने भएकाले गुण्डागर्दी अझ बढेको हो ।
अब के गर्ने ?
गुण्डागर्दीलाई राजनीतिक संरक्षण दिनेलाई कानूनी कारबाहीको दायरामा ल्याउनुपर्छ ।
प्रहरी प्रशासनले घटनापछि मात्र होइन, घटनापूर्व रोकथाममा पनि चासो दिनुपर्छ ।
युवाहरुलाई खेलकुद, रोजगारी र सिर्जनात्मक गतिविधितर्फ तान्न सक्ने वातावरण बनाउनुपर्छ ।
दलहरुले आफ्ना भ्रातृ संगठनलाई अपराध र हिंसाबाट टाढा राख्ने आन्तरिक नीति बनाउनैपर्छ ।
बौद्धमा भएको यो आक्रमण कुनै एक व्यक्तिको मात्र पीडा होइन, राजधानीमै मौलाउँदै गएको गुण्डा–संस्कृतिको चेतावनी हो । यसलाई गम्भीरतापूर्वक सम्बोधन नगरे राजधानी भोलिका दिनमा झन् असुरक्षित बन्ने प्रष्ट छ ।
