काठमाडौं – यो वर्षको साहित्यतर्फको नोबेल पुरस्कार दक्षिण कोरियाकी हान काङले प्राप्त गर्ने भएकी छन्। उनी साहित्यतर्फको नोबेल पुरस्कार प्राप्त गर्ने १८औँ महिला बनेकी छन्।
मानसिक र शारीरिक यातनाका साथै ऐतिहासिक घटनाहरूबीच पत्राचारका लागि लेखक हान काङ बिहीबार साहित्यतर्फको नोबेल पुरस्कार जित्ने पहिलो दक्षिण कोरियाली बनिन्।
५३ वर्षीया हानलाई ऐतिहासिक आघातहरूको सामना गर्ने र मानव जीवनको नाजुकता उजागर गर्ने उहाँको तीव्र काव्यात्मक गद्यका लागि उनलाई नोबेलबाट सम्मानित गरिएको जनाइएको छ।
लघुकथा लेखक एवं उपन्यासकार हान उनको पुस्तक ‘द भेजिटेरियन’ का लागि सबैभन्दा बढी परिचित छन्। सन् २०१६ मा म्यान बुकर पुरस्कार जितेको उक्त पुस्तक अङ्ग्रेजीमा अनुवाद गरिएको उनको पहिलो उपन्यास हो।
तीन भागमा लेखिएको यो पुस्तकले एउटी महिलाको मासु खान छाड्ने निर्णय र त्यसले उनको व्यक्तिगत जीवनमा पार्ने विनाशकारी परिणामहरूको विवरण दिन्छ।
हानको सन् २०१४ को उपन्यास ‘ह्युमन एक्ट्स’ सन् १९८० मा दक्षिण कोरियाली सेनाद्वारा गरिएको नरसंहारबाट प्रेरित थियो र यो लोकतान्त्रिक विद्रोहबीच एक युवकको मृत्युको बारेमा छ।
दुई वर्षपछि उनले ‘द ह्वाइट बुक’ प्रकाशित गरिन्। उक्त पुस्तक जन्मेको केही घन्टापछि बितेकी उनकी जेठी बहिनीलाई समर्पित गरिएको छ।
उक्त पुस्तकमा एकेडेमीले उनको ‘काव्यात्मक शैली’ बारे उल्लेख गरेको छ।
सन् २०१३ देखि सन् २०१७ सम्म पार्क गन–ह्येको राष्ट्रपति कालमा पार्कको सरकारको आलोचनाका लागि कालो सूचीमा राखिएका नौ हजारभन्दा बढी कलाकारमध्ये हान एक थिइन्।
ती कलाकारहरूले उदारवादी विपक्षी दलहरूको समर्थन गरेका थिए भने पार्कको रूढिवादी सरकार र यसका नीतिगत असफलताहरूको आलोचना गरेका थिए।
यसमा सन् २०१४ को सेवोल फेरी डुबेको घटनामा करिब तीन सय जनाको मृत्यु भएपछिको असफल उद्धार प्रयासहरू समावेश थिए।
बिहीबारको हानको नोबेल पुरस्कार विजयले पुरस्कारको प्रतीक्षामा रहेकाहरूलाई आश्चर्यमा पारेको छ किनकि घोषणाअघिको अनुमानमा उनकोको नाम समावेश भएको थिएन।
गत वर्ष यो पुरस्कार नर्वेली नाटककार जोन फोसेलाई दिइएको थियो।
एकेडेमीलाई लामो समयदेखि आफ्ना चयनहरूमा पश्चिमी गोरा पुरुष लेखकहरूको अत्यधिक प्रतिनिधित्वका लागि आलोचना गरिएको थियो।
