ज्येष्ठ नागरिक, गर्भवती, मधुमेहका रोगी, मुटुको रोगी, दमको बिरामी, मिर्गौलाको बिरामीलगायत दीर्घरोगीमा कोरोना भाइरस संक्रमणको जोखिम बढी हुने तथ्य प्रमाणित भइसकेको छ । विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकमा रोग प्रतिरोधी क्षमता कमजोर हुने भएकाले संक्रमणको खतरा झन् धेरै हुने बताइएको छ । यसर्थ संक्रमणबाट जोगाउन ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य सुरक्षाप्रति सबै जिम्मेवार हुनुपर्ने चिकित्सकहरुले बताइरहेका छन् ।
चिकित्सकको सुझाव अनुसार परिवार भित्र कसैलाई ज्वरो वा रूघााखोकी लागेको छ भने ज्येष्ठ नागरिकलाई बेग्लै कोठामा राख्नु पर्दछ । सँगै नियमित सेवन गर्ने औषधि समयमै प्रयोग गर्न पनि उनीहरुले सुझावदिएका छन् ।
आकस्मिक बाहेकको स्थितिमा अस्पताल पनि नजान अनुरोध गरिएको छ । यसर्थ घरमै बसेर रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउन आवश्यक छ । जसकालागि जीवनशैलीर खानपानमा विशेष ध्यानदिनुपर्ने चिकित्सकहरुको भनाई छ । उनीहरुका अनुसार घरमै चामल, मकै, गहुँ, कोदो, फापर, जुनेलो, दाल, सिमी, दूध, दही,मोहि पर्याप्त सेवन गर्नाले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढ्छ ।
ज्येष्ठ नागरिकको रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउन निक्नप्रकारका खानेकुरा लाभदायीहुने बताइएको छ ।
कार्बोहाइट्रेडयुक्त खानेकुरा
प्रत्येक पटकको खानामा कार्बोहाइट्रेडयुक्त खानेकुरा समावेश गर्नुपर्छ । जस्तैः भात, रोटी, ओट्स, मकै, चिउरा, फापर आदि । त्यस्तै कम्प्लेक्स कार्बोहाइट्रेडको पनि प्रयोग गर्नुपर्छ । उसिना चामल,गहुँ, ओट्स, मकै, फापर, फलफूल र सागपात पोषण तत्व र फाइबरले भरिपूर्ण हुन्छन् । जसको सेवनले रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउँछ ।
भिटामिन डीयुक्त खानेकुरा
यो चिल्लो पदार्थमा घुल्ने भिटामिन हो । यसले प्रतिरक्षा प्रणालीको क्रियाकलापमा सहयोग पुर्याउँछ । साथै सेतो रक्तकोशिकाको रक्षागर्न मद्दत पुर्याउँछ । जसले गर्दा हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीमा संक्रमण हुनबाट बचाउँछ । जुन व्यक्तिमा भिटामिन डीको कमी हुन्छ, त्यस्ता व्यक्तिलाई दम, एलर्जी, स्वास–प्रस्वास प्रणालीको संक्रमण हुने खतरा बढी हुन्छ । कतिपय अनुसन्धानबाट भिटामिन डिको प्रयोगले स्वास प्रस्वासको संक्रमण कम हुन्छ भन्ने पुिष्ट भइसकेको छ । यसलाइ एन्टिभाइरल सप्लिमेनट पनि भनिन्छ ।
अण्डा, अण्डाको पहेंलो भाग, चिज, दूध, दही, पनीर, ओखर, बदाम, आलस, साल्मोन, सारडिन, माछाको तेल, आलसको तेल, च्याउ, गाईको दूध, भटमासको दूधआदिखानेकुराले भिडामिन डी बढाउन सहयोग पुर्याउँछ ।
जिंक युक्त खानेकुरा
यो खनिज तत्व हो । यसले प्रतिरक्षा प्रणाली सशक्त बनाउन सहयोग गर्दछ । जिंकको कमी भएमा निमोनिया, संक्रमण, रगतको कमी हुन्छ । विश्वभरमा २ बिलियन व्यक्तिमा यसको कमी देखिएको छ । वयस्क, ज्येष्ठ नागरिक,गर्भवती आदिमा ३० प्रतिशतसम्म यसको कमी देखिएको छ । जिंकका विभिन्न स्रोत छन् । माछा, मासु, सेल्फिस, दाल, बिउ, तिल, आलस,खफर्सीको बिउ,काजु बदाम, ओखर, आलु, डार्क चकलेट, आदिमा जिंकपाइन्छ ।
भीटामिन सीयुक्त खानेकुरा
भीटामिन सी अलिमो फलफूल, तरकारी, सागपात आदिमा पाइन्छ् । यसले हाम्रो शरीरमा संक्रमणबाट बचाउनुको साथै रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने रपुरानो तन्तुलाई निस्क्रिय गर्ने काम समेत गर्छ । यसले अक्सिडेटिभ एस्टरेसलाई निस्क्रिय पार्ने काम गर्दछ । जसले गर्दा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन मद्दत गर्दछ । अमला, सुन्तला, अम्बा, किबी, मेवा, ब्रोकाउली, सिमि, खरभुजा, गोलभेडा, अनार, स्ट्रबेरी, मौसम, रायो, आदिमा प्रशस्त भिटामिन सी पाइन्छ ।
च्याऊ
च्याउले संक्रमणलाई हटाई रोग प्रतिरोधात्मकशक्तिप्रदान गर्छ । यसले क्यान्सर, मधुमेह आदिका रोगीलाई समेत फाइदापु¥याउँछ ।
भिटामिनए, बी, ई, २, १२, र बी ६ युक्तखाना
यी सबै भीटामिनहरुले रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउने कामगर्दछ । दुध, दहि, मोही, पनीर, अण्डा, माछा, मासु, पालुङ्गो टुना, काले, कलेजो, चिज, आदियसको स्रोत हो । सुर्यमुखीको बिउ, पिस्ता, बदाम, आलस, नरिवल, चिज आदिबाट भिटामिन ई पाइन्छ ।
जीवनशैलीमा अपनाउनपर्ने केही उपयोगी जानकारीः
–नियमित समयमा सुत्ने र उठने बानी गरौं ।
–उमेर अनुसार नियमित शारीरिक अभ्यास, योगा, आदिगरौं ।
–नियमितरूपमा साबुनपानीले हात सफा गरौं ।
–हाछ्यूँ गर्दा कुहिनाले छेकौ वा रुमालको प्रयोग गरौं ।
( पोषणविद् मिरा शाहसँगको कुराकानीमा आधारित )
