राधा जन्मोत्सवको पृष्ठभूमि
राधाष्टमी सनातन हिन्दुहरूको पवित्र दिन हो । कृष्ण प्रिया राधाजीको जन्म भाद्र पद शुक्ल पक्षको आठौँ दिन भएको थियो । त्यसैले यो दिनलाई राधाष्टमीका रूपमा मनाउने गरिन्छ । भूमिबाट श्री राधाजी वृष भानुको यज्ञ अग्नि प्रकट भएको थियो र यसै कारण पनि श्री राधालाई लक्ष्मीको अवतार मानिन्छ। राधा भगवान् कृष्णको सबैभन्दा प्रिय थिइन् । श्री राधाको आराधना नगरी भगवान् कृष्णको पूजा अधुरो मानिन्छ ।
राधाको नाम पछाडिको तर्क
श्री वृन्दावनेश्वरी राधाले वेद र पुराणदीमा श्री कृष्णलाई सधैँ आनन्द दिन्छन्, जसलाई “कृष्ण वल्लभ“ भनेर प्रशंसा गरिएको छ। श्रीमद् देवी भागवतमा श्री नारायणले ‘श्री राधायै स्वाहा’ शक्रक्षा मन्त्रको अति प्राचीन परम्परा र उल्लेखनीय महिमाको सन्दर्भमा नारदलाई श्री राधा पूजाको अनिवार्यताको वर्णन गर्नुभएको छ।
यदि कसैले श्री राधाको पूजा गर्दैन भने उसलाई भगवान् कृष्णको पूजा गर्ने अधिकार छैन। त्यसैले सबै वैष्णवहरूले देवी राधाको प्रार्थना गर्नुपर्छ। त्यसैले सबै वैष्णवहरूले देवी राधाको प्रार्थना गर्नुपर्छ। श्री राधा भगवान् श्री कृष्णको जीवनको प्रमुख देवी हुन्, त्यसैले भगवान् राधा को अधीनमा रहनुहुन्छ। उनी सबै मनोकामनाको लागि राधान हुन्, त्यसैले उनलाई श्री राधा भनिन्छ।
राधा कृष्ण पूजा विधि
यस दिन राधाकृष्णको पूजा गर्नुपर्छ । दिनभर व्रत बसेर फलफूलको समय गर्नुपर्छ। श्री राधा र कृष्णको मूर्तिलाई पञ्चामृतले नुहाएर शृङ्गार गर्ने, बलि चढाउने र त्यसपछि धूप, दीप, फूल आदि अर्पण गरी पाँच रङ्गको धूलोले मण्डप बनाएर त्यसभित्र षड्कोण आकारको कमल बनाउने । त्यस कमलको बिचमा श्री राधाकृष्णको यर्तमूर्तिलाई पछाडि राखेर दिव्यासनको ध्यान गर्नुहोस् र भगवान् राधाकृष्णको भक्तिपूर्वक पूजा–आराधना गर्नुहोस्।