मार्सी धानमा झारनाशक औषधि ‘ब्युटाक्लोर’ प्रयोग नगर्न कृषि विज्ञले सुझाव दिएका छन् । कृषि विकास कार्यालय जुम्लाले सो विषादी प्रयोग नगर्न किसानलाई आग्रह गर्दै प्राङ्गारिक जिल्लाकै रुपमा पहिचान कायम गर्ने कार्यमा सघाउन किसानलाई आग्रह गरेको हो ।
अहिले पनि लुकीछिपी धानबालीमा झारनाशक विषादी ब्युटाक्लोर प्रयोग भइरहेको गुनासो आएकाले कार्यालयले जनचेतनामूलक सूचना जारी गरिएको कार्यलयका प्रमुख गणेश अधिकारीले जानकारी दिए । ब्युटाक्लोरलगायतका रासायनिक विषादी प्रयोग गरेमा स्याउ, सिमीसहितका अन्य उत्पादनलाई अर्गानिक प्रमाणीकरण गर्न बाधा पर्ने भएकाले सूचना जारी गरिएको उनको भनाइ छ ।
ब्युटाक्लोर प्रयोग गर्दा मानव स्वास्थ्य, पशुपक्षी, माटो, जल तथा वातावरणमा प्रतिकूल प्रभाव पार्ने अधिकारीले थपे । औषधि नहालेर गोड्न ध्यान दिनुपर्ने उनको जोड छ । जुम्लाका अन्य गाउँपालिका अन्तर्गतका कृषि शाखाहरूले धानबालीमा झारनाशक विषादी ब्युटाक्लोर प्रयोग नगर्न भन्दै सूचना जारी गरिरहेका छन्।
विषादी प्रयोगले सबैभन्दा बढी असर गर्भवती महिलालाई हुन्छ। विषादीको प्रयोगले गर्भवती महिला र नवजात शिशुमा नै क्यान्सर देखिन्छ । महिलालाई क्यान्सर हुने, गर्भपतन हुनसक्ने, बच्चा अपाङ्ग हुने, सुस्त मनस्थिति बन्ने लगायतका खतरा विषादीको प्रयोगका कारण हुने गर्दछ।
विसं २०६४ वैशाखमा भएको १४ औँ जिल्ला परिषद्ले जुम्ला जिल्लालाई अर्गानिक जिल्ला घोषणा गरेको थियो । लुकीछिपी ब्युटाक्लोर लगायतका रासायनिक विषादी प्रयोग भएको र बिक्री वितरण गरिएको जानकारी आएकाले किसानलाई सचेत गराउँदा समेत बढी कृषकले मात्रामा प्रयोग गरेको गुनासो सुनिने गरेको अधिकारीले बताए ।
स्याउ, सिमीलगायतका अन्य कृषिजन्य उत्पादनको बजारीकरणका लागि पहल भइरहेका बेला रासायनिक विषादीको प्रयोगले किसानलाई नै नोक्सानी हुने कृषि विकास कार्यालय जुम्लाले जनाएको छ । किसानले धान बालीमा अत्यधिक रुपमा ब्युटाक्लोर प्रयोग गर्दा धान कुहिने रोगको समस्या देखिने उनको भनाइ छ ।
मार्सी धानसहित अर्गानिक बालीको रासायनिक विषादीको विकल्प अर्गानिक जीवजन्तु तथा जैविक मल कारखानाको स्थापना गर्न लामो समयदेखि किसानले माग गर्दै आएका छन् ।
