बिर्तामोड । झापा मेचीनगर–१२ सहरेडाँगीका हरिकृष्ण भण्डारी अब ‘पण्डित’ उपाधिले परिचित हुने भएका छन्। सञ्चारकर्ममा करिब एक दशक बिताएपछि उनले आध्यात्मिक मार्ग अवलम्बन गर्दै श्रीमद्भागवत कथावाचकको रूपमा नयाँ यात्रा तय गरेका छन्।
२६ वर्षीय पण्डित भण्डारी सुमधुर स्वर र प्रभावशाली वाककलाका धनी हुन्। उनले प्रस्तुत गर्ने कथा न केवल श्रवणीय हुन्छ, बरु हसिलो अनुहार र प्रवाहपूर्ण प्रस्तुतिले श्रोताहरूलाई मन्त्रमुग्ध पार्ने क्षमता राख्छ।
सानै उमेरदेखि गुरुकुल शिक्षामा रुचि राखेका भण्डारीले मेचीनगर–१२ स्थित श्रीमाधव संस्कृत विद्याश्रममा अध्ययन गरेका थिए। संस्कृत अध्ययनबाट प्रारम्भ गरेको आफ्नो शैक्षिक यात्रा उनले विज्ञान विषयमा समेत ज्ञान हासिल गर्दै काठमाडौँको बैंकटेस मन्दिर गुरुकुलमा श्रीमद्भागवत अध्ययन पूरा गरेर थप सुदृढ बनाए। आध्यात्मिक वातावरणमै हुर्किएका उनी आफ्ना हजुरबुवा माधवप्रसाद (साना गुरुजी) द्वारा स्थापित माधव संस्कृत विद्याश्रममा शिक्षित भएका हुन्।
अब उनले फागुन ७ गतेदेखि १४ गतेसम्म यही विद्याश्रममा आयोजना हुने श्रीमद्भागवत सप्ताह एवं धनधाञ्याचल विराट ज्ञान महायज्ञमा आफ्नो पहिलो औपचारिक कथा वाचन गर्ने तयारी गरेका छन्।
२०७१ सालमा झापाको धुलाबारीस्थित रेडियो सरगमबाट पत्रकारिताको यात्रा सुरु गरेका भण्डारीले एक दशकसम्म सञ्चार जगतमा योगदान दिए। व्यक्तित्व विकास तथा नेतृत्व क्षमता अभिवृद्धि सम्बन्धी विभिन्न तालिम सञ्चालन गर्दै प्रशिक्षकका रूपमा पनि उनले सफलता हासिल गरे। तर, अब उनले पुराण कथा वाचनको माध्यमबाट आफ्नो परिचयलाई नयाँ ढंगले विस्तार गर्न लागेका छन्।
भारतको सम्पूर्णानन्द विश्वविद्यालयबाट संस्कृत व्याकरणमा आचार्य (स्नातकोत्तर) गर्दै गरेका भण्डारीले आमसञ्चार तथा पत्रकारितामा स्नातक पूरा गरेका छन्। वेद र विज्ञान दुवै क्षेत्रमा रुचि राख्ने उनको कथा वाचन शैलीले पुराण वाचन र प्रवचनको क्षेत्रमा नयाँ उचाइ थप्ने विश्वास गरिन्छ।
ध्यान र योगमा गहिरो रुचि राख्ने पण्डित भण्डारी आध्यात्मिक यात्रामा निस्कँदै गर्दा उनले सबैको साथ र सहयोगको अपेक्षा गरेका छन्।
पण्डित हरिकृष्ण भण्डारीजस्ता युवा पुस्ताले श्रीमद्भागवत कथा वाचन तथा प्रवचनमा सक्रिय सहभागिता जनाउनु हिन्दू धर्म र संस्कृतिमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने सम्भावना छ। यसले धार्मिक परम्परा, संस्कार, र आध्यात्मिक ज्ञानलाई नयाँ पुस्तामा पुनर्जागृत गर्न सहयोग पु¥याउन सक्छ।
युवामा धार्मिक एवं सांस्कृतिक चेतनाको जागरण
अहिलेको पुस्ता आधुनिक प्रविधि, पाश्चात्य सभ्यता, र व्यस्त जीवनशैलीमा केन्द्रित हुँदै गएको छ। यस्तो अवस्थामा, शिक्षित, आधुनिक सोच भएका युवा कथावाचकहरू अगाडि आउँदा युवाहरूले हिन्दू धर्मका गूढ पक्ष बुझ्ने अवसर पाउँछन्। संस्कृत अध्ययन गरेर विज्ञान र आध्यात्मिकताको संगम बुझ्न सक्ने कथावाचकहरूले युवा पुस्तालाई धार्मिक ग्रन्थहरूसँग पुनः जोड्न सक्छन्।
सनातन धर्मको संरक्षण र प्रचारप्रसार
श्रीमद्भागवत, वेद, उपनिषद् जस्ता शास्त्रहरू केवल धर्मको प्रचारमात्र होइन, जीवन जिउने मार्गदर्शन पनि दिन्छन्। पण्डित भण्डारीजस्ता शिक्षित कथावाचकहरूले यी ग्रन्थहरूलाई सरल भाषा, व्यावहारिक दृष्टान्त, र वैज्ञानिक आधारहरूसँग जोडेर व्याख्या गर्न सकेमा नयाँ पुस्ताले समेत तिनीहरूसँग सहज रूपमा सम्बन्ध स्थापित गर्न सक्छ।
आध्यात्मिक पर्यटन र धार्मिक कार्यक्रमको प्रवद्र्धन
नेपालमा हाल धार्मिक पर्यटनको महत्त्व बढ्दै गएको छ। कथा वाचन कार्यक्रम, भागवत सप्ताह, र आध्यात्मिक सत्संगले धार्मिक पर्यटन प्रवद्र्धन गर्छ। विशेष गरी झापाजस्तो क्षेत्र, जहाँ यस्तो परम्परालाई निरन्तरता दिने संस्कारहरू कम देखिन्छन्, त्यहाँ यस्ता प्रवचनहरूले समुदायमा धार्मिक जागरण ल्याउने सम्भावना हुन्छ।
धार्मिक शिक्षामा आधुनिक दृष्टिकोणको समावेश
पण्डित भण्डारीजस्ता व्यक्तिहरू, जसले संस्कृत र विज्ञान दुवै बुझेका छन्, उनीहरूले पुराण र हिन्दू धर्मशास्त्रलाई वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट व्याख्या गर्न सक्छन्। यसले धर्म अन्धविश्वास नभई एक जीवनशैली हो भन्ने कुरा नयाँ पुस्ताले बुझ्न सक्ने वातावरण सिर्जना गर्छ।
समाजमा नैतिकता र सकारात्मक सोचको विकास
धार्मिक कथा वाचन र प्रवचनहरू केवल भगवानको महिमा गाउने माध्यम मात्र होइनन्, ती सदाचार, भक्ति, सेवाभाव, र नैतिकताको पाठ सिकाउने स्रोतहरू पनि हुन्। कथा वाचनको प्रभावले समाजमा सकारात्मक ऊर्जा प्रवाह गराउन सक्छ, जसले समाजमा सद्भाव, पारस्परिक समझदारी, र नैतिक मूल्यमान्यता विकास गर्न मद्दत पु¥याउँछ।
हिन्दू धर्मको संरक्षणमा युवाहरूको सहभागिता
अहिलेको समयमा पुरोहित तथा कथा वाचक पेशा प्रायः उमेर पुगेका व्यक्तिहरूले मात्र गर्ने सोच थियो। तर, पण्डित भण्डारीजस्ता शिक्षित र युवा वर्गको सहभागिताले पुरोहित परम्परालाई आधुनिक युगअनुकूल बनाउँदै नयाँ पुस्तालाई समेत धर्मप्रति आकर्षित गर्ने काम गर्न सक्छ।
