नयाँ वर्षले व्यक्तिमा उत्पन्न गर्ने उर्जा र अवसर सम्बन्धी कुरा वैज्ञानिक हिसाबले बुझ्न खोज्दा, केही महत्वपूर्ण मनोवैज्ञानिक र सामाजिक पक्षहरू भेटिन्छन्, जसले नयाँ वर्षलाई मानिसको जीवनमा प्रेरणा र नवीकरणको प्रतीक बनाउँछ।
यहाँ केही वैज्ञानिक आधारमा आधारित तथ्यहरू छन्:
1. Fresh Start Effect (नयाँ सुरुवातको प्रभाव):
-
वैज्ञानिक अध्ययन: Hengchen Dai, Katherine L. Milkman, Jason Riis द्वारा सन् २०१४ मा गरिएको एक अध्ययनले “Fresh Start Effect” को अवधारणा प्रस्तुत गरेको थियो।
-
मुख्य कुरा: नयाँ वर्ष, जन्मदिन, हप्ता सुरु हुने दिन जस्ता “टेम्पोरल ल्यान्डमार्क” (Temporal Landmarks) ले मानिसलाई अतीतको गल्तीबाट अलग भएर नयाँ शुरुवात गर्न प्रेरित गर्छ।
-
मानिसले आफ्ना लक्ष्यहरू पूरा गर्न अझ बढी प्रतिबद्धता देखाउने सम्भावना हुन्छ।
2. Dopamine Release (डोपामिनको भूमिका):
-
नयाँ वर्षमा योजना बनाउने, लक्ष्य सेट गर्ने, नयाँ काम सुरु गर्ने जस्ता गतिविधिले डोपामिन नामक न्यूरो-केमिकल सक्रिय हुन्छ।
-
डोपामिनको स्तर बढ्दा मानिस उत्साही, प्रेरित र सक्रिय महसुस गर्छ।
3. Social Reinforcement (सामाजिक सुदृढीकरण):
-
नयाँ वर्षको बेला मानिसहरू एक-अर्कासँग सकारात्मक सन्देशहरू साटासाट गर्छन्, जसले सामूहिक रूपमा सकारात्मक सामाजिक वातावरण सिर्जना गर्छ।
-
यस्तो समर्थनले व्यक्तिको आत्मविश्वास र उर्जा बढाउन मद्दत गर्छ।
4. Goal Setting and Motivation (लक्ष्य निर्धारण र प्रेरणा):
-
नयाँ वर्षमा धेरै मानिसहरू “नयाँ वर्षको संकल्प” (New Year’s Resolutions) बनाउँछन्, जुन स्वाभाविक रूपमा मानिसलाई आत्म-प्रेरणा (Self-motivation) प्रदान गर्छ।
-
लक्ष्य निर्माण गर्दा मस्तिष्कको prefrontal cortex सक्रिय हुन्छ, जुन योजना र आत्म-नियन्त्रणसँग सम्बन्धित छ।
5. Rituals and Emotional Reset (अनुष्ठान र भावनात्मक नवीकरण):
-
नयाँ वर्षका विभिन्न सांस्कृतिक र व्यक्तिगत परम्पराले भावनात्मक रूपमा मानिसलाई पुरानो छाड्ने र नयाँ अपनाउने मानसिकता दिन्छ।
-
यसले तनाव घटाउने, स्पष्ट सोच विकसित गर्ने र भविष्यप्रति आशावादी हुन सहयोग पुर्याउँछ।
