काठमाडौं । हाल नेपालमा इन्टरनेट सेवा प्रदायकहरूद्वारा प्रदान गरिने इन्टरनेट सेवामा उल्लेखनीय सुस्तता देखिएको छ। उपभोक्ताहरूले इन्टरनेट स्पीड न्यून भएको, लगातार अवरोध आउने, र सेवाको गुणस्तर कमजोर भएको गुनासो गरिरहेका छन्।
मुख्य कारणहरूः
अन्तर्राष्ट्रिय ब्यान्डविथ समस्या : नेपालका इन्टरनेट सेवा प्रदायकहरू भारतका टाटा कम्युनिकेसन्स र एयरटेलजस्ता कम्पनीहरूबाट इन्टरनेट ब्यान्डविथ लिन्छन्। हालै भारत र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय फाइबर अप्टिक केबलहरूसँग सम्बन्धित प्राविधिक समस्या देखिएकाले इन्टरनेट गति सुस्त भएको बताइएको छ।
इन्टरनेट ट्राफिकको वृद्धि: पछिल्ला केही वर्षमा इन्टरनेट प्रयोगमा तीव्र वृद्धि भएको छ। विशेष गरी कोभिड–१९ महामारीपछि अनलाइन कक्षा, घरबाट काम गर्ने अभ्यास, र डिजिटल मनोरञ्जनको माग बढेकाले इन्टरनेटमा बढी चाप परिरहेको छ।
पूर्वाधारको सीमितता : नेपालमा इन्टरनेट सेवा सुधार गर्नका लागि आवश्यक पूर्वाधार विस्तारको अभाव छ। प्रदायकहरूले पर्याप्त मात्रामा इन्टरनेट टावर र फाइबर नेटवर्क विस्तार नगर्दा सेवा गुणस्तरमा असर परेको छ।
सरकारी नीति र कर : इन्टरनेट सेवामा सरकारले उच्च कर लगाएकाले प्रदायकहरूलाई सेवाको स्तर उन्नत गर्न कठिनाइ भइरहेको छ। नयाँ उपकरण र प्रविधि भित्र्याउन भन्सार तथा अन्य कानुनी प्रक्रियामा जटिलता रहेको गुनासो सेवा प्रदायकहरूबाट आएको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय भुक्तानी समस्याः नेपालमा डलर अभावका कारण इन्टरनेट सेवा प्रदायकहरूले विदेशी ब्यान्डविथ आपूर्तिकर्तालाई भुक्तानी गर्न ढिलाइ गरिरहेका छन्। यसले गर्दा सेवा अवरुद्ध हुने खतरा बढेको छ।
प्रभाव र समाधानका प्रयास :
इन्टरनेट सुस्त हुँदा व्यवसाय, शिक्षा, तथा डिजिटल सेवाहरूमा प्रत्यक्ष असर परेको छ। धेरै प्रयोगकर्ताहरूले भिडियो कल, अनलाइन गेमिङ, तथा स्ट्रीमिङ सेवाहरूमा समस्या आएको बताएका छन्।
नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सेवा प्रदायकहरूसँग छलफल गरी समस्या समाधान गर्न पहल गरिरहेको छ। साथै, दीर्घकालीन रूपमा स्वदेशी ब्यान्डविथ स्रोतको विकास तथा वैकल्पिक इन्टरनेट गेटवेको खोजी गर्नुपर्ने विज्ञहरूको सुझाव छ।
उपभोक्ताहरूले इन्टरनेट सेवा सुधारको माग गर्दै सेवा प्रदायकहरूलाई दबाब दिइरहेका छन्। यदि समस्या यथाशीघ्र समाधान नभए, इन्टरनेट सेवाको गुणस्तर अझै खस्किने सम्भावना रहेको विज्ञहरूको चेतावनी छ।
